Czym jest Baza Dobrych Praktyk?

W bazie zgromadzono przykłady:

• prowadzenia walidacji efektów uczenia się – przez walidację rozumiane jest sprawdzanie, czy ktoś posiada wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne, niezależnie od tego, w jaki sposób je zdobył, często w oparciu o krajowe ramy kwalifikacji oraz opisy kwalifikacji sformułowane w języku efektów uczenia się;
• zapewniania jakości procesu nadawania kwalifikacji – przez zapewnianie jakości rozumiane jest stosowanie rozwiązań systemowych (np. cyklicznych badań ewaluacyjnych) mających na celu ciągłe doskonalenie procesu przyznawania ludziom dyplomów lub certyfikatów.

Narzędzie to adresowane jest do podmiotów funkcjonujących w ramach Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) lub planujących takie działania, w tym:

• instytucji certyfikujących, czyli instytucji nadających kwalifikacje funkcjonujące w ZSK – jako inspiracja przy projektowaniu walidacji;
• podmiotów zgłaszających kwalifikacje do ZSK – jako pomoc przy określaniu wymagań dotyczących walidacji;
• podmiotów zajmujących się zewnętrznym zapewnianiem jakości – jako źródło przykładów badań ewaluacyjnych.

Zaprezentowane przykłady to wyczerpujące opisy walidacji prowadzonej przez konkretną instytucję nadającą konkretną kwalifikację lub cały system zapewniania jakości przyjęty w danym obszarze edukacji. Pozwala to ukazać prezentowane rozwiązania w szerokim kontekście, w jakim funkcjonują, tak aby każdy czytelnik mógł samodzielnie ocenić, czy i pod jakimi warunkami mogą być one zastosowane na polskim gruncie.

Baza Dobrych Praktyk powstała w ramach projektu pozakonkursowego "Wspieranie realizacji I etapu wdrażania Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji na poziomie administracji centralnej oraz instytucji nadających kwalifikacje i zapewniających jakość nadawania kwalifikacji" realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych na zlecenie Ministerstwa Edukacji Narodowej.

Walidacja i zapewnianie jakości a Zintegrowany System Kwalifikacji

Walidacja efektów uczenia się jest niezwykle ważnym mechanizmem w ZSK. Tylko pozytywny wynik walidacji prowadzi do przyznania certyfikatu potwierdzającego zdobycie kwalifikacji funkcjonującej w systemie. 

Walidacja może składać się z trzech etapów: identyfikowania, dokumentowania i weryfikacji efektów uczenia się. To wszechstronne rozwiązanie, którego celem może być nie tylko zdobycie kwalifikacji, ale również szerokie diagnozowanie efektów uczenia się posiadanych przez daną osobę. Proces ten przeprowadzany jest w ZSK przez instytucje, które uzyskały formalne uprawnienia do certyfikowania. 

Jakość kwalifikacji nadawanych w ramach ZSK zależy m.in. od tego, czy walidacja przeprowadzana jest w sposób wiarygodny, to znaczy trafny, rzetelny i adekwatny. Na straży wiarygodności walidacji prowadzonej przez instytucje certyfikujące stoją podmioty zewnętrznego zapewniania jakości, których ważnym zadaniem jest przeprowadzanie ewaluacji procesu nadawania kwalifikacji w tych instytucjach.   

Jak pozyskano dobre praktyki?

Źródłem przykładów podanych w bazie są ekspertyzy pozyskane od specjalistów zagranicznych i krajowych z obszaru walidacji efektów uczenia się. Przykłady te dobierano tak, by ilustrowały następujące aspekty tego procesu:

• podział na trzy etapy walidacji (identyfikowanie, dokumentowanie i weryfikację efektów uczenia się) oraz certyfikowanie;
• wsparcie oferowane osobom przystępującym do walidacji, w tym doradztwo;
• różnorodne metody stosowane w walidacji, w tym metody nietradycyjne, jak metoda analiza dowodów i deklaracji (określana czasem "metodą portfolio");
• różne rezultaty walidacji, w tym zdobycie kwalifikacji, wstęp do programu kształcenia, szeroka diagnoza kompetencji.

Jak korzystać z bazy?

Każda dobra praktyka z zakresu walidacji zawiera interaktywny schemat walidacji, w prosty sposób pokazujący, jak zaprojektowany został przebieg procesu sprawdzania danej kwalifikacji. Schemat stanowi zarazem narzędzie nawigacyjne (kliknięcie w dany element procesu przenosi czytelnika do odpowiedniego fragmentu tekstu).

Z kolei dobre praktyki z zakresu zapewniania jakości zawierają infografiki prezentujące w sposób syntetyczny najważniejsze elementy systemu zapewniania jakości.

Wszystkie treści udostępnione w Bazie Dobrych Praktyk są możliwe do pobrania w formacie pdf.